Từng được xem là điểm đến lý tưởng cho hàng trăm nghìn sinh viên toàn cầu, Úc giờ đây đang vấp phải làn sóng chỉ trích vì điều mà nhiều người gọi thẳng là: lợi dụng sinh viên quốc tế để “nuôi sống” nền giáo dục đại học.
Từ bên ngoài, những toà nhà học xá hiện đại, thư viện ngập ánh sáng và lời hứa về một tương lai toàn cầu khiến hàng ngàn bạn trẻ – trong đó có rất nhiều sinh viên Việt – sẵn sàng đánh đổi mọi thứ để đặt chân đến xứ chuột túi. Nhưng đằng sau vẻ ngoài hào nhoáng ấy, điều gì đang thực sự diễn ra?
Khi học phí sinh viên quốc tế trở thành “nguồn sống” của đại học Úc
Giới chuyên gia đã không còn úp mở: các trường đại học Úc đang phụ thuộc gần như tuyệt đối vào học phí sinh viên quốc tế để vận hành.
“Sinh viên quốc tế đang trả tiền để người bản địa được học rẻ hơn.”
— Times Higher Education, 2024
Con số không biết nói dối: ngành giáo dục quốc tế mang về cho Úc khoảng 40 tỷ AUD mỗi năm – phần lớn trong số đó đến từ học phí của sinh viên châu Á. Trong khi chính phủ cắt giảm ngân sách giáo dục, thì các trường đua nhau tuyển sinh quốc tế như một nguồn thu ổn định.
Và sinh viên quốc tế đang phải gánh hậu quả
Sự phụ thuộc quá mức ấy đã dẫn đến một mô hình mà nhiều người gọi là “khai thác”:
Học phí cao ngất, nhưng dịch vụ hỗ trợ không tương xứng.
Lớp học quá tải, sinh viên cảm thấy vô hình trong giảng đường.
Nhiều bạn buộc phải làm thêm quá giờ để sống, vi phạm quy định visa.
Một số trường “ma” mọc lên chỉ để thu tiền – học xong chẳng ai nhận bằng.
Còn sinh viên Việt thì sao?
Việt Nam từng nằm trong top 5 quốc gia có lượng du học sinh nhiều nhất tại Úc. Nhưng vài năm trở lại đây, cánh cửa đang hẹp dần:
1. Visa khó hơn, phí cao hơn
Tỷ lệ từ chối visa của sinh viên Việt tăng nhanh, có thời điểm lên đến hơn 25%.
Phí visa tăng vọt: từ 710 AUD → 1.600 AUD, sắp tới có thể lên đến 2.000 AUD.
Thời gian xét visa kéo dài, nhiều bạn bị hủy kế hoạch học tập dù đã đậu trường.
2. Chi phí sinh hoạt khiến nhiều bạn “đuối”
Tiền thuê nhà ở Sydney, Melbourne tăng phi mã.
Lương làm thêm không đủ trang trải, đặc biệt khi chỉ được phép làm 24h/tuần.
3. Thất vọng sau khi đặt chân đến Úc
Nhiều bạn chia sẻ: lớp học quá đông, thiếu tương tác, giảng viên không quan tâm. Có người thậm chí chưa từng nói chuyện trực tiếp với giáo viên trong suốt học kỳ. Không ít sinh viên chọn bỏ học giữa chừng vì không thể tiếp tục “gồng”.
Vấn đề không chỉ ở sinh viên – mà là cả hệ thống
Không thể đổ lỗi hoàn toàn cho các trường. Khi ngân sách quốc gia eo hẹp, trường phải tự xoay sở. Nhưng vấn đề nằm ở chỗ: lợi nhuận đang đứng trên cả trách nhiệm giáo dục.
Chừng nào chính sách tuyển sinh quốc tế vẫn được xem là “máy in tiền”, thì chừng đó sinh viên – nhất là những người đến từ các nước đang phát triển như Việt Nam – vẫn dễ dàng trở thành nạn nhân.
Chúng ta cần gì?
Chính phủ Úc cần ngừng xem sinh viên quốc tế là “đơn vị tài chính”, và bắt đầu nhìn họ như những công dân toàn cầu cần được tôn trọng.
Các trường đại học nên giảm tuyển ồ ạt, và tăng cường chất lượng hỗ trợ cá nhân.
Sinh viên Việt cần được chuẩn bị kỹ lưỡng: cả về tài chính, tâm lý và kiến thức để sống, học và tồn tại trong một môi trường nhiều áp lực.